2.5 Tekeningen
Een steigertekening heeft twee doelen:
- om de ideeën van de leverancier, de constructeur of de ontwerper eenduidig vast te leggen
- om informatie te geven aan de steigerbouwers en toezichthouders en controleurs
Voor alle steigers heb je een tekening nodig maar voor steigers die binnen één van de standaardconfiguraties vallen, is geen aanvullende tekening nodig
Voor degenen die met steigertekeningen te maken hebben, gelden de volgende regels:
- Je mag in de praktijk niet afwijken van tekeningen als het gaat om aanpassingen aan de hoofddraagconstructie en de veiligheidsvoorzieningen.
- Alternatieven zijn alleen toegestaan als dit op de tekening is aangegeven, bijvoorbeeld: “locatie trappenhuis of ladderopgang in het werk te bepalen”.
- Iedereen moet zich houden aan de richtlijnen zoals die in deze paragraaf zijn beschreven. Alleen op deze manier zijn tekeningen eenduidig
Soorten steigertekening
Er zijn verschillende soorten tekeningen. Voor de uitvoering is de werktekening de belangrijkste waarop aangegeven is dat hij vrijgegeven is voor uitvoering.
Voor een technische tekening van een steiger moeten ten minste 3 vlakken uitgewerkt zijn bijvoorbeeld:
- staanderplan (waarop maatvoering en omgeving is aangegeven)
- langsdoorsnede (of vooraanzicht 1e vlak)
- dwarsdoorsnede (of zijaanzicht 1e vlak)
Voor steigers is een onderaanzicht niet nodig. Op de plaats van dit onderaanzicht komt een staanderplan. Dit is het bovenaanzicht van de eerste slag van de steiger.
Inhoud steigertekening
Voor het tekenen van steigers zijn geen algemeen geldende richtlijnen. Het is vaak ook niet nodig om alle steigervlakken te tekenen, omdat een steiger veel vlakken heeft die steeds hetzelfde zijn.Een uitgangspunt is wel dat je ervan uit mag gaan dat degene die de tekening leest, iets van steigers weet.
Op een steigertekening moeten in ieder geval de doorsneden staan die voor de constructie van de steiger maatgevend zijn. Dat zijn bijvoorbeeld
- de maatvoering van de steiger,
- het verankeringspatroon,
- het schoorpatroon,
- effect op de ondergrond (max staanderbelasting, max verankeringskracht)
- eenduidig tekeningnummer,(datum, revisie, status etc..
Bij complexe steigers kunnen meer doorsneden worden getekend zoals vloerplan per verdieping, per verankeringsniveau etc.
De richting van diagonalen is van minder belang. Daarom is het voldoende om de diagonalen in het bovenaanzicht schematisch te tekenen (zie de voorbeeldtekening hieronder).
Figuur 29 Voorbeeldtekening.
De richting van de diagonalen is in de praktijk vaak minder belangrijk. Als de richting wel belangrijk is moet dit worden aangegeven in de tekening. Meer zaken die op een steigertekening kunnen worden aangegeven zijn:
- Noordpijl of kompasroos, dit is de richting ten opzichte van het noorden
- Locatie vloeren
- Horizontale doorsneden op diverse niveaus (verankeringen, horizontale diagonalen / windverband)
- Verticale doorsneden van meerdere vlakken (voor- en zijaanzicht, langs- en dwarsdoorsneden, etc.)
- Details (voetplaathout, principeoplossingen, verankeringen)
- Kritische punten
- Hold-punten (fasering tijdens montage, verplichte tusseninspecties)
- Volgorde van montage- en /of demontage
- Type steigermateriaal (indien van toepassing)
- Materiaaluittrek of materiaalstaat
- Alles wat ter verduidelijking dient (extra tekst, leaders, etc.)
Extra teksten op tekening zijn alleen nuttig als de gebruiker de taal beheerst. Probeer daarom zoveel mogelijk met symbolen te verduidelijken.
- Legenda of renvooi (beschrijving toegepaste symbolen)
- Aanduiding revisie ten opzichte van voorgaande revisie
- Een schaalfiguur van een mens (poppetje) geeft direct een idee van de steigerafmetingen
Schaal
Voor het tekenen van steigers gebruik je bij voorkeur schaal 1:100 (1 op 100). Dat is makkelijk voor degene die de tekening leest, want één centimeter op de tekening staat voor één meter in de werkelijkheid. Maar voor sommige onderdelen kun je beter een andere schaal nemen.
Schaal 1:100 |
Schaal 1:50 |
Schaal 1:20 of 1:10 |
Staanderplan |
Als meer details zichtbaar moeten zijn, zoals koppelingen en specifieke aansluitingen |
Voor details, zoals verankeringen, specifieke aansluitingen |
Aanzichten |
||
Doorsneden |
Figuur 30: Voorkeurschaalverhoudingen.
Titelblok en belastingklasse
Op elke tekening moet in de rechter benedenhoek een titelblok staan. Dit titelblok moet minimaal de volgende informatie bevatten:
- tekeningnummer
- schaal
- maateenheid
- datum getekend
- naam tekenaar
- revisienaam en -omschrijving
- revisiedatum
- status tekening: concept, principe uitvoering / werk principetekening
- naam opdrachtgever
- naam project
- omschrijving project
- belastingklasse van de steiger
Het begrip status wordt in de tabel duidelijk gemaakt.
Status |
Omschrijving |
CONCEPT of TER CONTROLE |
Tekening geeft globale afmetingen en verhoudingen aan. De tekening wordt gebruikt |
PRINCIPE |
Tekening geeft de belangrijkste principes aan waar de steiger aan moet voldoen.Wordt gebruikt voor bijvoorbeeld hijsconstructies, overbruggingen, etc.Een standaardconfiguratie of datasheet kan bijvoorbeeld gelden als een principe-tekening. In een principetekening wordt de omgeving doorgaans niet of schematisch aangegeven. |
UITVOERING of DEFINITIEF |
Tekening is geschikt voor uitvoering. Alle relevante omgeving is getekend, lokale |
UITVOERING of DEFINITIEF |
Tekening is geschikt voor uitvoering. Geen enkele afwijking op tekening is toegestaan. |
Figuur 31: Omschrijving van verschillende soorten status
Een steigertekening moet tenminste DEFINITIEF zijn ten tijde van oplevering van de steiger. De afname- inspectie of opleveringskeuring moet verwijzen naar de tekening. Eventuele afwijkingen van de tekening en benodigde beheersmaatregelen moeten in de rapportage van de opleveringskeuring worden aangegeven.
Uniforme symbolen
Op een tekening moet een legenda of renvooi staan met de gebruikte symbolen. Dat is een lijstje met de betekenis van de symbolen. Hieronder is een renvooi uitvergroot, zodat je het beter kunt lezen.Een renvooi verschilt per steigersysteem, de gebruikte symbolen kunnen gestandaardiseerd zijn. Om uniformiteit te waarborgen heeft RS een voorstel opgenomen waarin de belangrijkste symbolen zijn weergegeven.
Figuur 32: Uniforme symbolen op tekeningen.
Checklist voor een steigertekening
Een tekening van een steiger is een belangrijk document. De informatie die hierop staat, moet volledig zijn. Om daarvoor te zorgen is het handig om een checklist te gebruiken. Hieronder is een voorbeeld van zo’n checklist te zien.
Checklist voor een werktekening |
||
Gegevens |
Toelichting |
|
1. |
Toegepast steigersysteem |
Zie legenda of renvooi |
2. |
Bovenaanzicht, doorsnede(n) en zo nodig details en andere aanzichten |
·Met volledige maatvoering van in ieder geval steigerbreedte, staanderafstand en slaghoogte. ·Geen informatie die voor de steiger niet relevant is. |
3. |
Hoogte van het maaiveld en eventueel peilmaten van het vertrekniveau van de steiger als dat niet het maaiveld is |
Inzicht in hoogte steiger ten opzicht e van de omgeving |
4. |
Soort onderstoppingsmateriaal/ondergrond |
Detailtekening maken. |
5. |
Maatvoering om steiger uit te kunnen zetten vanuit de gevel of bestaande constructie |
Bij voorkeur met detailtekening. |
6. |
Verankeringspatroon |
Aangeven in maatgevende doorsnede |
7. |
Type verankering |
Zo nodig detailtekening maken. |
8. |
Schoor- of diagonalenpatroon |
Aangeven in maatgevende doorsnede. Zo nodig met montagedetails. |
9. |
Aantal vloeren |
Locatie vloeren aangeven. |
10. |
Belastingklasse en maximaal aantal gelijktijdig te belasten vloeren |
Zo nodig met tekst benadrukken op tekening. |
11. |
Bekleed/onbekleed en zo ja, met: · netten 50% · netten 90% · zeil/folie · anders |
Alleen indien van toepassing. |
12. |
Staanderbelasting: · op de ondergrond · op belendende bebouwing (daken, luifels, constructies, bordessen, e.d.) |
Vermelden of dat inclusief of exclusief veiligheidsfactoren is. |
13. |
Maximale verankeringskracht |
Vermelden of dat inclusief of exclusief veiligheidsfactoren is. |
14. |
Situatie en werkadres |
Situatieschets voorzien van noordpijl. |
15. |
Voorwaarden waarin andere partijen moeten voorzien (meestal opdrachtgever) |
·Draagkrachtige ondergrond ·Vlak en opgeruimd ·Doorstempeling. |
16. |
Toegepaste symbolen met verklaring |
Zie legenda of renvooi. |
17. |
Titelblok in de rechter benedenhoek |
Zie voor de informatie die hierin moet staan bij Titelblok en belasting. Geef in het titelblok of ergens anders aan of de tekening ter controle of definitief is. |
18 |
Tolerantie aangeven op tekening |
Afhankelijk van toepassing en omgeving |
18. |
Materiaalstaat |
Wanneer het steigermateriaal per tekening wordt aangeleverd. |
Figuur 33: Checklist voor een steigertekening.